Rust, ontspanning en een betere stofwisseling

Onze ademhaling is belangrijker dan we denken. Je bent er onbewust namelijk continu mee bezig. Iedere minuut, dag in en dag uit. Het is zo vanzelfsprekend dat je er eigenlijk niet bij stilstaat.

Toch heeft het vele voordelen als je meer aandacht aan je ademhaling zou besteden. Met behulp van een goede ademhaling kun je namelijk rust en ontspanning creëren en je stofwisseling positief beïnvloeden. Wij leggen je graag uit hoe dit werkt.

Zuurstof en koolzuurgas

Laten we bij het begin beginnen: wanneer je inademt adem je zuurstofrijke lucht in en als je uitademt blaas je koolzuurrijke lucht naar buiten. In een gezonde situatie is de hoeveelheid zuurstof ten opzichte van koolzuurgas goed in balans.

Koolzuurgas is trouwens een afvalproduct van de verbrandingsprocessen in onze organen en spieren. Het wordt in je bloed opgenomen en vervolgens dus ook weer uitgeademd.

Bij een verkeerde ademhaling ‘ververs’ je de lucht echter te vaak en ervaar je een gebrek aan zuurstof en verlies je vooral te veel koolzuurgas.

Bijvoorbeeld, als je te snel ademt bereikt te weinig zuurstof je hersenen waardoor je brein minder goed kan presteren. Je concentratie neemt af en je kunt je versuft of zelfs duizelig voelen.

Een verkeerde ademhaling kan sowieso tot meerdere lichamelijke klachten leiden, zoals benauwdheid, druk op de borst, een opgejaagd gevoel, hartkloppingen, tintelingen in vingers, voeten en/of mond, veel zweten en een verhoogde bloeddruk.

Een ontregeld ademcentrum

We gaan er nog iets dieper op in. Wist je bijvoorbeeld dat iedereen een zogenaamd ademcentrum heeft?

Het ademcentrum – dit centrum ligt in de hersenstam – activeert de ademhalingsspieren in je borst en buik. Hoe vaak dat gebeurt, wordt bepaald door de zuurgraad van het bloed. De zuurgraad stijgt en daalt mee met de hoeveelheid koolzuurgas in het bloed.

Het ademcentrum meet voortdurend de hoeveelheid koolzuurgas in jouw bloed (bijvoorbeeld in een halsslagader) en bepaalt op basis van deze informatie hoe diep en hoe vaak je moeten ademen.

Stress, negatieve gevoelens, angst en spanningen kunnen jouw ademcentrum negatief beïnvloeden. Deze prikkels zorgen er namelijk voor dat je sneller en meer via de borstkas gaat ademen. Wat eigenlijk een verkeerde ademhaling is.

De vicieuze cirkel

Wanneer bovengenoemde prikkels ervoor zorgen dat je sneller en meer via de borstkas gaat ademen, resulteert dit in een daling van de hoeveelheid koolzuur in je bloed. Ook is er te weinig toevoer van zuurstof naar je spierweefsels en organen.

Door de afname van de zuurstoftoevoer en onder invloed van het autonome zenuwstelsel gaat het spierweefsel rondom diverse organen zich samentrekken. Denk bijvoorbeeld aan het spierweefsel rondom je luchtwegen, darmen, slagaderen en maag.

Vanwege het samentrekken van deze spieren kunnen er stressklachten ontstaan. Van klachten als hartkloppingen en duizelingen kun je behoorlijk angstig worden (stress) en uiteindelijk nog sneller gaan ademhalen. De cirkel is (helaas) rond!

Je zit in een vicieuze cirkel die een slechte ademhaling in stand houdt en als deze toestand te lang duurt, raakt je ademcentrum nog verder ontregeld.

Is het ademhalingscentrum ontregeld, dan is het ‘gewend geraakt’ aan het lage niveau koolzuurgas en zal jouw lichaam proberen dit lage niveau vast te houden door middel van een versnelde ademhaling.

Een praktijkvoorbeeld…

Hoe werkt dit, bijvoorbeeld, voor mensen met overgewicht? Nou, over het algemeen ademen mensen met overgewicht te snel. Maar ook in rust is het adempatroon vaak niet goed, laat staan bij (lichte) fysieke inspanning.

Helaas is elke inspanning vaak zwaarder als je overgewicht hebt, zelfs ademen. En – ironisch genoeg – als je continu te snel ademt, wordt afvallen vaak moeilijker. De oorzaak hiervan ligt onder andere in een langzame stofwisseling, die weer het gevolg is van de te hoge ademfrequentie.

Maar waar komt dit dan vandaan? In onze hedendaagse stressvolle samenleving kan mentale/emotionele stress leiden tot een versnelde ademhaling. Dit zorgt ervoor dat je stofwisseling vertraagt, terwijl je ondertussen wel blijft eten.

Het nadeel is wel dat je voornamelijk de energierijke glucosevoorraden (snelle suikers) verbruikt. Wanneer deze op zijn, krijgen je hersenen een seintje dat je weer moet eten, het liefst iets zoets. Om vervolgens de nieuwe voorraad weer razendsnel op te maken.

De energiezuinige vetten in jouw lichaam worden niet of nauwelijks aangesproken als brandstof, terwijl je dit juist wel wilt! Kortom, afvallen wordt dus heel lastig met een snelle ademhaling.

Wat nou als je wilt afvallen? Dan dien je onder andere rustiger in en uit te ademen. Door dit te doen kun je ‘overgaan’ van een zogenaamde suikerstofwisseling naar een vetstofwisseling. Hierdoor krijg je meer rust, een betere concentratie en lukt het afvallen normaal gesproken beter.

Waarom buikademhaling?

Rustiger in en uitademen. Het klinkt zo makkelijk, maar is dat ook zo? Hiervoor kan je het beste vanuit je buik ademen. Maar waarom is dat?

Om dat te begrijpen, moet je weten dat de gezondheid van je lichaam onder andere afhankelijk is van de kwaliteit van je cellen en van je bloedsomloop. Je bloed verzorgt de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen. Daarmee bevorder je ook je algehele ontspanning en tegelijkertijd je concentratie.

Daarnaast heeft je ademhaling invloed op het lymfevatenstelsel dat onder andere afvalstoffen en gifstoffen afvoert. Je kunt het lymfesysteem ook wel zien als ‘het schoonmaakbedrijf’ van je lichaam.

In tegenstelling tot je bloed (dat wordt rondgepompt door je hart) is je lymfevatenstelsel afhankelijk van je ademhaling en spierbewegingen om de vloeistof goed te laten circuleren.

En hier komt de buikademhaling om de hoek kijken. Dankzij een goede buikademhaling komen je organen, zoals je maag, lever en darmen, als het ware ‘in beweging’, waardoor ze beter afvalstoffen kunnen afgeven.

Hierdoor gaan deze organen beter functioneren en profiteer jij van een vitaler en gezonder lichaam.