Iedereen wil oud worden, maar er zijn maar weinig mensen die oud willen zijn. Of zich oud willen voelen. Want helaas komt ouderdom (vaak) met gebreken. Maar dat is niet overal zo. Er bestaan namelijk plaatsen in de wereld waar men gemiddeld een flink stuk ouder wordt én daarbij ook langer in een goede gezondheid ouder worden. Wetenschappers noemen deze regio’s de Blue Zones. Hoe zit dit precies, kennen zij ‘het geheim’ van gezond en vitaal ouder worden?
Blue zones
Sardinië (Italië), Okinawa (Japan) en Loma Linda (Californië) vallen onder de zogeheten Blue Zones. Deze regio’s hebben de grootste dichtheid aan 100-jarigen ter wereld. Dankzij onderzoek bij de Blue Zones wordt steeds meer bekend over de biologische en pathofysiologische processen die veroudering veroorzaken of juist afremmen. Het is globaal samen te vatten in 3 onderdelen:
- Gezonde voeding: de voeding in Blue Zones is traditioneel en komt uit de natuurlijke omgeving. Het bevat geen kant- en klare gerechten en zodoende ook geen toegevoegde suikers, transvetten, fructosesiroop of een overdaad aan zout. Vlees wordt er wel gegeten. Vis wordt, indien voorradig, dagelijks gegeten. Verder leeft men vooral van lokale verse groente en fruit en daarmee krijgen de mensen daar voldoende vitaminen, mineralen en antioxidanten binnen.
- Zonlicht: een andere overeenkomstigheid tussen elk van deze gebieden is dat er voldoende zon is. Een vitamine D gebrek komt – in tegenstelling tot bij ons – bijna niet voor. Vitamine D ondersteunt de botten, is goed voor de spieren, draagt bij aan de instandhouding van het gebit en een goed immuunsysteem en celvernieuwing.
- Leefwijze: men rookt niet en bewegen gaat tot op hoge leeftijd door. Dan hebben we het niet over trainen in de sportschool, maar over dagelijks bewegen en werken in de buitenlucht. Beweging wordt ook afgewisseld met rust en gezelligheid. Deze sociale interactie blijkt een net zo belangrijke factor te zijn. Niemand staat er op zijn oude dag alleen voor, relaties met vrienden en familie zijn levendig en hecht.
Een vertaling naar onze wereld
Uit het voorgaande kunnen we opmaken dat gezonde voeding, naast voldoende beweging in de buitenlucht, sociale interactie en niet roken, een essentiële factor is. Onbewerkte, biologische voeding is belangrijk. En het liefste ook lokaal verkregen (uit de natuurlijke omgeving). Deze voeding bevat namelijk meer vitaminen en mineralen.
Daarnaast is het van belang om belastende stoffen zoals suikers, zout en andere onnodige toevoegingen te vermijden. Belangrijk is om te kijken of we voldoende in- en opname hebben van voldoende vitaminen en mineralen, antioxidanten en gezonde vetten. We lichten hieronder enkele van de belangrijkste uit:
Vitamine D
Steeds meer mensen brengen hun tijd binnenshuis door en oudere mensen vaak al helemaal. En ook al komen we veel buiten; zoveel zon als in de blue zones hebben we niet. Uit verschillende studies blijkt dat grote bevolkingsgroepen een lage vitamine D-status hebben.
Door vitamine D-gebrek kunnen chronische ziekten ontstaan zoals osteoporose, kanker, hart- en vaatziekten en mogelijk zelfs diabetes, reuma, multiple sclerose, depressie en tuberculose, schrijft Gert E. Schuitemaker in zijn boek: ‘Nieuw licht op vitamine D en chronische ziekten’.
De belangrijkste natuurlijke bron van vitamine D is zonlicht en dierlijke producten als vette vis. Helaas staat vette vis op dit moment ‘onder druk’, gezien de huidige mate van vervuiling en de manier van bevissing.
Vitamine B12
De opnamecapaciteit van je lichaam van vitamine B12 neemt af met de jaren. Dat komt mede doordat er een ander stofje voor nodig is dat zich in de maag bevindt; namelijk de intrinsieke factor. De intrinsieke factor is een bestanddeel van het maagsap dat geproduceerd wordt door het maagslijmvlies.
Recent Canadees onderzoek laat zien dat 13,8% van de ouderen bij binnenkomst in een verzorgingstehuis al tekorten hebben en dat deze tekorten vaak ook nog verder toenemen.
Een gebrek aan vitamine B12 kan neurologische klachten geven zoals gevoelloosheid en tintelingen in de armen, geheugenverlies, desoriëntatie, depressie en stemmingswisselingen. Veel van deze klachten worden vaak in verband gebracht met beginnende dementie, terwijl er wellicht een vitamine B12 gebrek aan de grondslag zit.
Het is belangrijk om naast vitamine B12 te letten op foliumzuur, ijzer en vitamine B6. De samenwerking tussen vitamine B12 en deze drie is namelijk erg belangrijk en tekorten vaak samen voorkomen. Daarnaast is het dus van belang om het maagslijmvlies in een goede staat te houden door middel van gezonde voeding en leefwijze.
Magnesium
Oudere mensen krijgen sneller en vaker te maken met botbreuken. Voor een gezonde botdichtheid is naast calcium en vitamine D het mineraal magnesium van belang. Ze hebben elkaar in de juiste verhouding nodig. Uit onderzoek blijkt dat mannen met lagere bloedwaarden magnesium een verhoogde kans lopen op fracturen, in het bijzonder van de heup.
Magnesium komt voor in onze voeding. Zo zit het bijvoorbeeld in groene bladgroenten, noten, cacao en bananen. Voor veel mensen en met name ouderen en mensen met darmproblemen, blijkt de magnesium uit de voeding niet of onvoldoende toereikend te zijn.
Bij deze mensen is het vaak niet voldoende om alleen de hoeveelheid magnesiumrijke voeding te verhogen. Wat dan kan helpen, is het behandelen van de onderliggende aandoening en extra suppletie van magnesium.
Gezonde vetzuren
Omega 3- en omega 6-vetzuren behoren tot de meervoudig onverzadigde vetzuren die het lichaam niet zelf kan aanmaken. Bijna iedereen is er inmiddels mee bekend dat de juiste vetten belangrijk zijn voor hart- en bloedvaten.
Inmiddels wordt door onderzoek steeds meer duidelijk dat er veel meer toepassingsgebieden zijn, waaronder chronische ontstekingen en klachten die daarmee te maken hebben.
De verhouding van de verschillende onverzadigde vetzuren kan mogelijk ook belangrijk zijn voor het in goede conditie houden van de botten op latere leeftijd. Een grotere verhouding van omega 6- tot omega 3-vetzuren geeft een kleinere botmineraaldichtheid van de heup bij zowel mannen als vrouwen.
Naast deze hierboven genoemde stoffen spelen ook andere vitaminen en mineralen zoals selenium, vitamine K en medicatiegebruik een rol bij het wel of niet vitaal ouder worden.
Gezond en vitaal ouder worden, zo doe je dat!
Met deze kennis weten we dat, willen we gezond oud worden en op oudere leeftijd vitaal blijven, we in ieder geval moeten zorgen voor:
- voldoende beweging in de buitenlucht;
- een warm sociaal netwerk voor ontspanning en gezelligheid;
- een gezonde darmflora door een voldoende inname voedingsvezels, vitamine- en mineraalrijke verse groenten, fruit en het vermijden van transvetzuren en suiker in de voeding;
- omega 3 rijke voedingsmiddelen eten. Denk aan: zaden, noten, vette vis of algen en zeewier;
- suppletie van vitamine D3, B12 en magnesium kan voor ouderen van belang zijn.
Referenties
- Hathcock J.N, et al Risk assessment for vitamin D, Am J. Clin. Nutr.2007. 85(1):p.6-18.
- Kaylen J. Pfisterer, Mike T. Sharratt, George G. Heckman, Heather H. Keller, Vitamin B12 status in older adults living in Ontario long-term care homes: prevalence and incidence of deficiency with supplementation as a protective factor, Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, Volume 41, Number 2, February 2016.
- Wouters-Wesseling W, Wouters AE, Kleijer CN, Bindels JG, de Groot CP, van Staveren WA. 2002. Study of the effect of a liquid nutrition supplement on the nutritional status of psycho-geriatric nursing home patients. Eur. J. Clin. Nutr. 56(3): 245-251
- Setor K. Kunutsor, Michael R. Whitehouse, Ashley W. Blom and Jari A. Laukkanen,(2017) Low serum magnesium levels are associated with increased risk of fractures: a long-term prospective cohort study, in European Journal of Epidemiology
- Dominguez LJ, Barbagallo M, [..], Ferrucci L. Magnesium and muscle performance in older persons: the InCHIANTI study. Am J Clin Nutr 2006; 84(2):419-26
- Weiss LA1, Barrett-Connor E, von Mühlen D.(2005) Ratio of n-6 to n-3 fatty acids and bone mineral density in older adults: the Rancho Bernardo Study. American Journal of Clinical Nutrition
- Song Y Ridker PM, manson JE, Cook NR, Buring JE, Liu S. Magnesium intake, C-reactive protein, and the prevalence of metabolic syndrome in middle-aged and older U.S. women. Diabetes care 2005 Jun; 28(6): 1438-44.
“Door zorg te dragen voor jezelf, werk je aan geluk en gezondheid van zowel jezelf als de wereld om je heen. Als lid van het adviesteam van Cure4Life help ik mensen bij het vinden van de juiste balans en het (her)pakken van de eigen verantwoordelijkheid.”
Ben jij er klaar voor?
Wil jij de strijd met de overtollige kilo’s nog één keer aangaan? Herstel met
Cure4Life de disbalans in jouw lichaam en werk toe naar een gezond gewicht en gezonde leefstijl.
Vraag nu vrijblijvend een gratis kennismakingsgesprek aan bij een van onze erkende
consulenten.