Wat gebeurt er nu eigenlijk met je maaltijd zodra je het achter je kiezen hebt? Eigenlijk gebeurt er al een hele hoop voordat het eten je kiezen bereikt! Op het moment dat je eten ziet of ruikt gaan je speekselklieren namelijk extra speeksel aanmaken; het ‘water’ loopt je in de mond. Je speeksel bevat spijsverteringsenzymen die direct met een deel van de vertering beginnen. Zo wordt zetmeel in je mond direct door het enzym amylase afgebroken.
Goed en voldoende kauwen is belangrijk, want dit stimuleert de aanmaak van enzymen. Bij spanningen en stress krijgen we een droge mond, omdat de speekselsecretie tijdelijk stopt. Eten bij stress komt dus niet ten goede aan de vertering. Daarnaast kun je je mond zien als een (eerste) poort die de binnen en buitenwereld van elkaar scheidt. Het speeksel bevat antibacteriële eigenschappen om ervoor te zorgen dat je de eerste bescherming geniet. Deze voorvetering is uitermate belangrijk voor de rest van je spijsvertering.
Maagzuur; vriend geen vijand
Heb je je eten gekauwd en werkelijk achter de kiezen dan wordt het getransporteerd door je slokdarm en komt het in je maag. Je maag is een prachtig gespierd orgaan, bekleed met een dikke slijmlaag en daarbinnen maagzuur.
Iedereen kent maagzuur; voor de meeste mensen heeft maagzuur een negatieve betekenis. Het tegenovergestelde is echter waar! Je maagzuur speelt een belangrijke rol in de vertering van je voedsel. Maagzuur zorgt er namelijk voor dat de bacteriën die toch meegekomen zijn alsnog een wisse dood sterven. Zo is de maag een tweede poort die je beschermt tegen ongewenste micro organismen van buitenaf.
Je maagzuur speelt een belangrijke rol in de vertering van je voedsel.
Daarnaast maakt het zuur je voeding vloeibaar en zitten er in je maag enzymen (met name pepsine voor de eiwitten maar ook wat lipase voor de vetten) die een volgend deel van de vertering op zich nemen. Hiernaast produceert de maag de intrinsieke factor die noodzakelijk is voor de opname van vitamine B12, verderop in de dunne darm.
Terwijl je maag bezig is met het kneden en oplossen van de maaltijd, zorgen hormonen als gastrine voor de productie van maagzuur. Wanneer je maag leeg is produceert het greline wat kan zorgen voor het knorren van je maag.
Je darm is een wereld op zich
Inmiddels is je maaltijd veranderd in een zure massa die door een sluitspier in kleine porties aan de dunne darm wordt doorgegeven. De dunne darm heeft direct verschillende manschappen klaar staan.
De alvleesklier produceert basisch sap dat het maagzuur neutraliseert. Hierdoor wordt het milieu optimaal voor de enzymen, eveneens door de alvleesklier geproduceerd, die zorgen voor de vertering van eiwitten, vetten en koolhydraten. Vanuit de lever en de galblaas komt gal om vetten te emulgeren, zodat deze opgenomen kunnen worden.
Al deze manschappen worden via de galweg naar de twaalfvingerige darm geloodst. Aan het einde van de galweg bevindt zich een klepje om toegang te verlenen tot de darm. Dit klepje gaat echter alleen open wanneer we in rust zijn. Bij stress of inspanning kunnen de bovengenoemde stoffen opstapelen in de galweg. Dat heeft enerzijds tot gevolg dat voeding niet optimaal verteerd wordt, en daarnaast loop je het risico dat de galweg op den duur aangetast of zelfs geblokkeerd kan raken.
Het is dus belangrijk dat we zorgen voor ontspannen eetmomenten en dat we niet eten terwijl we wandelen of gestrest achter een computer zitten. Ook na de maaltijd heeft ons lichaam voldoende tijd nodig om te verteren. Ga dus bijvoorbeeld eerst lekker een wandeling maken en daarna pas van je maaltijd genieten in plaats van andersom.
De dunne darm bestaat uit een enorm geplooid oppervlak. Mocht je de darm glad strijken, dan zou het een tennisveld beslaan! Iedere plooi bevat veel resorptiekanaaltjes; ook wel villi of darmvlokken geheten. De darmvlokken liggen veilig onder een dikke laag slijm. Deze laag slijm zorgt wederom voor bescherming tegen virussen, bacteriën en schimmels. Hier worden de voedingsstoffen in je bloed opgenomen.
Nu pas is de buitenwereld echt binnenwereld geworden; vitaminen, mineralen, aminozuren, vetzuren en glucose die vanuit de vertering van je voeding vrijgemaakt zijn komen nu je bloed binnen en kunnen je lichaam helpen bij alle levensprocessen: opbouw, onderhoud, herstel en energie.
We kunnen zelfs recyclen
Nadat spijsvertering stofwisseling geworden is, zijn we nog niet klaar! De overgebleven massa van galzouten, water, afvalstoffen en niet-fermenteerbare vezels gaan door naar de dikke darm. Daar worden water en zouten eruit gehaald, om hergebruikt te worden.
Met fermenteerbare vezels maken we het microbioom in de dikke darm erg blij. Dit microbioom is een levend organisme en kan bestaan uit wel duizenden verschillende soorten bacteriën, hoe diverser het microbioom hoe beter. De bacteriën produceren, met het omzetten van fermenteerbare vezels, voor ons bruikbare en onmisbare stoffen als B- vitaminen, vitamine K, maar zorgen ook voor de aanmaak van hormonen als serotonine en dopamine.
Een sterke populatie goede bacteriën zorgt ervoor dat de slechte geen kans hebben ons ziek te maken. Hoe gevarieerder en gezonder je voeding, hoe gevarieerder en gezonder je microbioom en dus hoe sterker ons immuunsysteem!
Ontlasting zegt veel over je darmgezondheid
Na deze metamorfose hebt je als restproduct je ontlasting over. Deze wordt het liefst dagelijks geloosd in de pot. Aan je ontlasting kun je een heleboel opmaken over het proces ervoor. Een ideale drol is bruin, worstvormig en kost geen moeite om uit te scheiden.
Kortom, jij hebt zelf veel invloed!
Je hebt nu meer inzicht in wat er gebeurt in je lichaam wanneer je een maaltijd hebt gegeten. Je kunt je nu vast beter voorstellen wat voor verschil het maakt als je beter gaat kauwen op je voeding, je stopt met het remmen van je maagzuur en pas eet als je rustig bent.
Kiezen voor voeding met voedingsstoffen rijk aan vezels, aminozuren, gezonde vetten, vitaminen en mineralen is van directe invloed op jouw gezondheid.
Je kunt je indenken wat het verschil is tussen het eten van bijvoorbeeld een saucijzenbroodje of een maaltijdsalade. Een saucijzenbroodje bestaat uit witmeel (koolhydraten = glucose) en vlees (eiwitten), maar bevat geen vezels, vitaminen, mineralen of gezonde vetten waar je lichaam iets aan heeft. Het geeft tijdelijk een vol gevoel en energie maar draagt niet bij aan herstel, onderhoud, groei of vitaliteit, wat de maaltijdsalade wel doet!
Dat is juist net wat voeding wel hoort te geven: Geen vulling, maar voeding!
“Door zorg te dragen voor jezelf, werk je aan geluk en gezondheid van zowel jezelf als de wereld om je heen. Als lid van het adviesteam van Cure4Life help ik mensen bij het vinden van de juiste balans en het (her)pakken van de eigen verantwoordelijkheid.”